Dr med. Ita Wegman – wspomnienie

Dr med. Ita Wegman 22 lutego 1876 – 4 marca 1943. [Kim była Ita Wegman, Dokumentacja, J.E. Zeylmans van Emmichoven, t. 2, 1992 r.] Intermediarius:. B.S.

Ita Wegman była osobą wyjątkową i znacznie wyprzedzającą swoją epokę: była jedną z pierwszych kobiet, które mogły studiować medycynę. Wykorzystała tę szansę i została odważną i kosmopolityczną lekarką. W 1921 r. założyła pierwszy szpital antropozoficzny w Szwajcarii, który później przekształcił się w Klinikę Ity Wegman (a jeszcze później w Klinik Arlesheim), aby wprowadzić w życie podejście do medycyny holistycznej opracowane wspólnie z Rudolfem Steinerem.

Ita Wegman urodziła się w 1876 roku na Jawie, na terenie dzisiejszej Indonezji, i dorastała w wystawnym stylu życia holenderskich kolonialistów; jej ojciec był zarządcą plantacji cukru. Na przełomie wieków przyjechała na stałe do Europy Środkowej, szkoliła się w zakresie gimnastyki leczniczej i masażu w Holandii i Niemczech, a następnie przez pewien czas pracowała jako terapeutka w Berlinie. Tutaj poznała Rudolfa Steinera. To on doradził jej, by studiowała medycynę.

W wieku trzydziestu lat Ita Wegman zdała egzaminy wstępne na uniwersytet w Szwajcarii, studiowała medycynę w Zurychu i uzyskała dyplom ginekologa. W 1917 r. otworzyła swoją pierwszą samodzielną praktykę i wraz z kolegą prowadziła klinikę w szpitalu, w którym znajdowały się oddziały dla lekarzy nierezydentów. W tym okresie zaczęto również stosować pierwszy preparat na jemiołę „Iscar”, który Ita Wegman opracowała wraz z zuryskim farmaceutą Adolfem Hauserem na podstawie sugestii Rudolfa Steinera.

Centrum ruchu antropozoficznego powstawało w Dornach i Ita Wegman szukała miejsca na założenie szpitala w pobliżu Rudolfa Steinera. Przy Pfeffingerwegeg 1 w Arlesheim Ita Wegman zauważyła „mały domek w pięknym ogrodzie” z dużą jabłonią. Tutaj też przejęła inicjatywę: zadzwoniła do drzwi i powiedziała właścicielowi o swoich planach szpitalnych i o tym, że ten dom wydaje jej się idealny. We wrześniu 1920 roku Ita Wegman kupiła ten dom i w ciągu kilku miesięcy go przebudowała.

Nazwa, którą Rudolf Steiner początkowo nadał szpitalowi, wyrażała również jego program: Kliniczny (przy łóżku chorego) i Terapeutyczny (ambulatoryjny, terapie) Instytut (badania, rozwój). Celem Ity Wegman było połączenie wiedzy zdobytej podczas studiów medycznych na uniwersytecie z antropozoficznym rozumieniem człowieka przez Rudolfa Steinera. Wspólnie z Rudolfem Steinerem, w latach poprzedzających jego śmierć w 1925 roku, opracowała podstawy medycyny antropozoficznej i podsumowała swoje odkrycia w książce Rozszerzenie medycyny praktycznej.

W czasach, gdy powstawał szpital, niewiele było jeszcze tego, co dziś nazywamy medycyną antropozoficzną. Leki, terapie, nowe podejścia do opieki – wszystko to było dopiero opracowywane, w dużej mierze bezpośrednio przy łóżku pacjenta. Jeden zasadniczy warunek był w pełni obecny: dużo pionierskiego ducha i zapału, jak również chęć tworzenia i kształtowania czegoś nowego.

W tym miejscu możemy poruszyć tylko kilka najważniejszych kwestii: Ita Wegman zadbała o to, aby można było opracowywać nowe leki – pierwotna siedziba firmy Weleda w Arlesheim powstała dzięki zakupieniu przez nią nieruchomości w Stollenrain. Równocześnie nalegała na własną produkcję leków bezpośrednio w szpitalu. Opracowała nowe formy opieki, takie jak Rhythmical Einreibung (rytmiczna pielęgnacja), a jednocześnie zadbała o to, aby na kursach dla pielęgniarek nie zabrakło osób, które mogłyby stosować te środki pielęgnacyjne. Organizowano także kursy dla lekarzy, dzięki czemu dalszy rozwój tego nowego systemu medycznego został już na wczesnym etapie rozłożony na wiele ramion. Badania naukowe, nauczanie i codzienne życie kliniczne miały mieć równe miejsce.

Wiosną 1922 r. nabyła „Suryhof” w Arlesheim, pierwotnie przeznaczony na filię szpitala, ale wkrótce wykorzystany na „Sonnenhof” jako pierwszy dom dla dzieci specjalnej troski. W 1936 r. zrealizowała pomysł założenia sanatorium na południe od Alp, w Casa di Cura w Asconie.

Ita Wegman spędziła w Asconie ostatnie trzy lata swojego życia. Opiekowała się chorymi i poszukującymi wyzdrowienia, zarówno pod względem medycznym, jak i humanitarnym, przyjmowała emigrantów i zapraszała dzieci, które padły ofiarą wojny.

Ita Wegman zawsze bardzo interesowała się sprawami świata i była zainteresowana troskami i potrzebami ludzi, zarówno w szpitalu, jak i w Europie lat trzydziestych. Świadczy o tym między innymi duża liczba z ponad 50 000 listów, które są obecnie przechowywane w Instytucie/Archiwum Ity Wegman na terenie szpitala i udostępniane do celów badawczych. Angażowała się między innymi w to, aby dzieci żydowskie przyjeżdżały do Szwajcarii, aby wyczerpany personel domów dziecka w Niemczech mógł przyjeżdżać do Arlesheim na rekonwalescencję, aby personel z Arlesheim był wysyłany do innych instytucji, ponieważ tam był potrzebny. Miała otwarte ucho i serce dla tak wielu ludzi – nie tylko pod względem medycznym i terapeutycznym, ale także na płaszczyźnie codziennych kontaktów międzyludzkich.

Przede wszystkim dbała o to, aby chorzy i personel mieli zapewnioną dobrą opiekę. Inni musieli zadbać o to, aby ona sama miała wystarczająco dużo miejsca do życia. W ten sposób Rudolf Steiner zainicjował plan budowy budynku mieszkalnego (dzisiejszy Dom Ity Wegman), po tym jak przez długi czas mieszkała bezpretensjonalnie w swoim pokoju doradczym.

Do wybuchu II wojny światowej Ita Wegman dużo podróżowała, zwiedzając zarówno kraje bałkańskie, jak i tajemnicze miejsca starożytności, chłonąc krajobrazy i kultury i za każdym razem wracając do Arlesheim z nowymi pomysłami na przyszłość.

[Quinte nr 56, zima 2020 r. ]

Po założeniu filii w Ticino – Casa Andrea Cristoforo – Ita Wegman coraz bardziej wycofywała się z kliniki i koncentrowała się na nowym centrum swojej pracy. Większość ostatnich lat życia spędziła w Asconie (Ticino).

Wraz z wybuchem II wojny światowej we wrześniu 1939 r. rozpoczął się ostatni etap życia Ity Wegman. Następne trzy i pół roku upływa do jej śmierci. Wszystko zmieniło się z chwilą wybuchu wojny. … Kosmopolityczny charakter kliniki w Arlesheim osłabł i ostatecznie zniknął, gdy w maju 1940 roku wojska niemieckie wkroczyły do Francji, Holandii i Belgii. … Klinika stała się nie tylko miejscem opieki nad chorymi, ale także schronieniem dla wysiedleńców, bezdomnych i uchodźców. Od tej pory Wegman nie mogła już podróżować, nie spotkała się z kolegami z zagranicy, czasopismo „Natura” przestało się ukazywać.

Latem 1940 r. Ita Wegman przekazała stery Madeleine van Deventer. Wraz z Marianne Fiechter-Bischof i Alexandrem Leroi kontynuowała prowadzenie kliniki.

W tym ostatnim okresie życia Ita Wegman odczuwała niedolę świata, bliźnich, ruchu medycznego, który stanął w miejscu. Przeżywa to, pracując wytrwale jak dotychczas. Ascona ma się stać szkołą życia dla ludzi. Obszerna korespondencja świadczy o jej zaangażowaniu na rzecz dzieci-uchodźców i Czerwonego Krzyża.

„Jej odejście było niespodziewane. Kiedy groziło jej wydalenie dwóch niezbędnych niemieckich współpracowników – Ericha Kirchnera i Wernera Pache – w niedzielę 21 lutego 1943 r. pojechała do Arlesheim. Następnego dnia świętowała swoje 67. urodziny wraz z personelem i pacjentami kliniki.

We wtorek, 23 lutego, udało jej się wynegocjować naturalizację Kirchnera i Pache’a z szefem policji ds. cudzoziemców w Basel…”

Wkrótce potem ciężko zachorowała.

Ita Wegman zmarła w godzinach porannych 4 marca 1943 r.

źródło: https://100.klinik-arlesheim.ch/en/100/ita-wegman-grundet-die-erste-anthroposophische-klinik

Zobacz też: