Naukowość antropozofii
Jost Schieren, Naukowość antropozofii, Studia z Teorii Wychowania : półrocznik Zespołu Teorii Wychowania Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN 3/1 (4), 25-42. Zdjęcie: Magazyn leków antropozoficznych firmy Weleda
Aktualność tematu
Pewne tematy i pytania zdają się w określonych okresach czasu nabierać w życiu społeczno-kulturalnym szczególnej wagi. Należy do nich obecnie w Niemczech kwestia stosunku antropozofii do nauki. Jest to najważniejszy z tematów, przed jakimi staje antropozofia w dwudziestym pierwszym wieku. W wieku dwudziestym zadanie antropozofii było inne. Chodziło wówczas o społeczną integrację impulsów reform atorskich, odnoszących się do najrozm aitszych dziedzin życia, takich jak medycyna, rolnictwo, pedagogika czy nauki społeczne. Zadanie to udało się zrealizować tak dobrze, iż wiele impulsów płynących z antropozofii (mimo że ich źródła nie są ogółowi znane) stało się obecnie ewidentnymi składnikami życia społecznego. Jednakże cena owego sukcesu polega najwidoczniej na tym, że w perspektywie społecznej wprawdzie ceni się
coraz bardziej impulsy antropozoficzne, ale nie sam ą antropozofię. Uważa się ją powszechnie za niezrozumiałą lub męc^podejr^aną naukę o duchu. Zaledwie kilka lat tem u na łam ach czasopisma „D er Spiegel” jeden z publicystów proklamował „szkoły waldorfskie bez Steinera”. M ożna dodać, że dziś to życzenie stało się rzeczywistością w wielu szkołach waldorfskich. Sukcesowi społecznem u antropozofii w dziedzinach praktycznego życia towarzyszy wyprzedaż jej własnych
podstaw.
Z drugiej strony należy stwierdzić, że m im o powszechnej akceptacji i uznania dla antropozoficznych impulsów w poszczególnych dziedzinach życia w kręgach naukowców oraz na uczelniach wyższych aż do dziś dnia antropozofia
nie odgrywa istotniejszej roli. Uważa się ją za nienaukową i nie uwzględnia w program ach takich kierunków studiów jak medycyna, pedagogika czy rolnictwo. Bramy twierdzy zwanej naukąpozostały dla antropozofii aż do dnia dzisiejszego
zamknięte. Jest to tym bardziej godne ubolewania, że nastawienie świadomości ukształtow ane na fundamencie nauki jest w naszych czasach decydujące. Instytucje, które taką świadomość reprezentują — uniwersytety oraz szkoły wyższe są instytucjami miarodajnymi: to one wyznaczają wartości oraz cele we w spółczesnych społeczeństwach.
Naszkicowana relacja pomiędzy antropozofią a nauką akademicką zaczęła się jednak w ostatnich latach zmieniać. Poniżej wymienię pewne symptomy pozwalające na uznanie kwestii naukowości antropozofii za szczególnie aktualną.
Rozwój sytuacji na uczelniach wyższych
W rozmaitych dziedzinach nauki, takich jak medycyna, rolnictwo, pedagogika, a nawet eurytmia utworzono w ostatnich latach profesury o orientacji antropozoficznej. W ramach realizacji tak zwanego procesu bolońskiego zmienia się system kształcenia nauczycieli waldorfskich. Najwyższa instancja naukowa Niemiec — Rada Naukow a {Wissenschaftsrat) — zajęła się w ubiegłych latach zagadnieniem nostryfikacji dyplomów szkół wyższych o orientacji antropozoficznej. Szkole Wyższej Alanus Hochschule przyznano uprawnienia najwyższe, to znaczy akredytowano ją na okres dziesięciu lat, a wydziałowi Nauk o Wychowaniu przyznano na pięć lat również prawo promowania pracowników naukowych.
Antropozoficzna orientacja tej uczelni nie stanowiła przeszkody przy podejmowaniu decyzji. Rada Naukowa przytacza w swym orzeczeniu…
czytaj dalej na stronie Muzeum Historii Polski:
