Bernard Lievegoed

źródło: Wikipedia

Bernardus Cornelis Johannes Lievegoed (2 września 1905, Medan – 12 grudnia 1992, Zeist) był holenderskim lekarzem, psychiatrą i autorem. Najbardziej znany jest z tego, że stworzył teorię rozwoju organizacyjnego. Założył N.P.I., czyli Holenderski Instytut Pedagogiczny, który pracuje z organizacjami i jednostkami, aby pomóc im w realizacji ich celów ekonomicznych, społecznych i kulturalnych. Założył również szkołę Vrije Hogeschool w Driebergen.
Bernard Lievegoed urodził się w Medan na Sumatrze (wówczas Holenderskie Indie Wschodnie) w 1905 roku. W wieku dziewięciu lat jego rodzina przeniosła się na trzy lata do Rotterdamu w Holandii. W latach 1917-1922 Lievegoed uczęszczał do szkoły średniej na Jawie. W 1924 r. rozpoczął studia medyczne w Groningen, uzyskując w 1928 r. tytuł doktora. W tym samym roku po raz pierwszy dowiedział się o antropozoficznej edukacji naprawczej; to spotkanie miało odegrać dużą rolę w jego dalszym rozwoju. W 1930 r. ukończył studia medyczne w Amsterdamie i został lekarzem ogólnym w Bosch w Duin (koło Zeist).

W 1931 r. Lievegoed założył w Bosch in Duin Zonnehuis, dom dla dzieci niepełnosprawnych. Zonnehuis został później przeniesiony do Zeist, a w trakcie rozbudowy jego nazwa została zmieniona na Zonnehuizen Veldheim Steinia te Zeist. Lievegoed był dyrektorem tej instytucji od jej założenia do 1954 roku.

W 1932 roku Lievegoed przyczynił się do założenia Szkoły Vrije (wolnej szkoły waldorfskiej) w Zeist. W 1939 r. zrobił wyższy doktorat (promocja) z rozprawą o terapeutycznym zastosowaniu muzyki. W 1946 r. opublikował pierwszą z wielu książek, Ontwikkelingsfasen van het kind; została ona przetłumaczona na osiem języków i ukazała się w języku angielskim jako Phases of Childhood (Fazy dzieciństwa).

Od 1948 do 1953 roku Lievegoed był konsultantem do spraw pomocy niewykształconym dzieciom z klasy robotniczej. W tym czasie opublikował Planetenwirken und Lebensprozesse in Mensch und Erde (Wpływy planetarne i procesy życiowe w człowieku i na Ziemi). W 1952 r. współzałożył wydawnictwo Vrij Geestesleven, nastawione na publikację dzieł związanych z naukami duchowymi. Został członkiem krajowej komisji ds. szkół średnich technicznych; funkcję tę pełnił do 1962 r.

W 1954 r. założył instytucję, która stała się dziełem jego życia – NPI. Pierwotna nazwa, Dutch Pedagogic Institute for Economics, została później zmieniona na NPI: Institute for Organizational Development. Prowadził ten instytut (w Zeist) przez następne 17 lat, publikując w 1969 r. The Developing Organization (wydaną po angielsku przez Tavistock w 1973 r.) wraz z kolegami z firmy, zwłaszcza Hansem von Sassonem, prawdopodobnie pierwszą wpływową europejską książkę na temat rozwoju organizacji. W 1955 r. został profesorem nadzwyczajnym pedagogiki społecznej w Holenderskim Kolegium Ekonomicznym (obecnie Uniwersytet Erazma w Rotterdamie. W 1961 r. przyczynił się do założenia nowej uczelni technicznej w Twente (obecnie Uniwersytet Twente), która została otwarta w 1964 r. Tutaj był profesorem ekonomii społecznej. Tutaj do 1973 r. pełnił funkcję profesora ekonomii społecznej i dziekana Wydziału Ekonomii. W tym czasie wspierał działalność Fundacji Kind en Instrument, z której wywodzą się międzynarodowe warsztaty tworzenia instrumentów Choroi, oraz założył stowarzyszenie pedagogów terapeutycznych. Wraz z kolegami z NPI opracował Teorię U, która później rozwinęła się jako wpływowa koncepcja zarządzania spopularyzowana przez Otto Scharmera.

W latach 1968-1976 Lievegoed był przewodniczącym rządowej komisji ds. edukacji, której powierzono zadanie przekształcenia systemu edukacyjnego w Holandii. W tym czasie opublikował szereg prac (tytuły podano w przybliżonym tłumaczeniu na język angielski): Organizational Development, Social Structures in Therapeutic Education, The Spiritual Impulse behind the Movement for Therapeutic Education, Towards the 21st Century oraz, wraz z żoną Nel Lievegoed-Schatborn, Aspects of Therapeutic Education. W 1971 roku założył niezależny uniwersytet Vrije Hogeschool w Driebergen. Przez kolejnych jedenaście lat był dziekanem tego uniwersytetu.

W 1973 roku opuścił Uniwersytet Erazma, aby współzałożyć i zostać dyrektorem zarządzającym Vrije Pedagogisch Akademie, obecnie Hogeschool Helicon (Helicon College). W następnych latach opublikował jeszcze kilka książek: Fazy (De levensloop van de mens), przetłumaczona na jedenaście języków), Tajemne strumienie w Europie i nowe tajemnice oraz Architektura organiczna. Wszedł w skład rządowej komisji ds. medycyny alternatywnej (1977-1981).

W 1983 r. Lievegoed opublikował sztukę teatralną (De wadlopers, The Marsh-Flats) i kolejną książkę, Man on the Threshold: Possibilities and Problems of Inner Development (Możliwości i problemy rozwoju wewnętrznego). Za swój wkład w kulturę otrzymał nagrodę Gouden Ganzenveer; w raporcie podano jego kompletne dzieła jako podstawę do przyznania nagrody. Dalsze publikacje: Contemplations on the Foundation Stone (1987), About Cultural Institutions (1988), Through the Eye of the Needle (1991) i About the Salvation of the Soul (wydana pośmiertnie w 1993).

Lievegoed zmarł 12 grudnia 1992 roku w Zeist.

Książki Bernarda Lievegoeda
Człowiek na progu – Wyzwanie rozwoju wewnętrznego
Rozwijająca się organizacja
Zarządzanie rozwijającą się organizacją
Fazy – duchowe rytmy w życiu dorosłym
Fazy dzieciństwa
Oko igły – Życie i praca w spotkaniu z antropozofią
Bitwa o duszę – współpraca trzech wielkich przywódców ludzkości
Tajemne Strumienie w Europie i Nowe Tajemnice
W kierunku XXI wieku: Czyniąc dobro