Edukacja z „ducha czasu”, czyli idea wolności w szkołach waldorfskich
źródło: Adam Winiarczyk w System Ewaluacji Oświaty, zdjęcie: Highland Hall Waldorf School
Edukacja z „ducha czasu”, to edukacja, która musi umieć sprostać zadaniom, które niosą ze sobą nasze czasy i nieść będzie najbliższa przyszłość. Musi umieć przygotowywać młodego człowieka do coraz trudniejszych wyzwań współczesności. By móc tego dokonać, musi mieć ona nieskrępowane możliwości reakcji na potrzeby współczesnych czasów, a to możliwe jest tylko w wolności. O jaki rodzaj wolności tu jednak chodzi? O wolność od jakiejkolwiek ingerencji ze strony państwa i ze strony życia gospodarczego. Chodzi o pełną autonomię. Naturalnie, że w chwili obecnej coś takiego jest tylko postulatem, dla niektórych utopijnym, dla innych w ogóle nie do pomyślenia.
Nie mniej wytycza on uważam kierunek myślenia wskazujący dokąd powinien zmierzać rozwój oświaty i edukacji w najbliższej przyszłości. W kierunku tym od lat usiłują iść, z różnym zresztą skutkiem, wolne szkoły waldorfskie. Ich dążenia są ciekawym przykładem prób realizowania w praktyce zasady wolności w oświacie. W niniejszym artykule chciałbym przybliżyć to, co leży u podstaw idei wolności szkół waldorfskich.
Żeby ją jednak lepiej zrozumieć, trzeba uwzględnić trochę szerzej kontekst społeczny towarzyszący powstaniu pierwszej tego typu szkoły.
Idea szkoły waldorfskiej jest nierozerwalnie związana z ideą tzw. trójpodziału organizmu społecznego. Jest ona jej pokłosiem. W okresie kiedy powstawała pierwsza szkoła – był to trudny czas zawirowań społecznych i ruchów rewolucyjnych po pierwszej wojnie światowej – jej twórca, Rudolf Steiner (austriacki działacz społeczny i myśliciel, twórca antropozofii), czynnie angażował się w próby rozwiązania piętrzących się wówczas problemów społecznych. Jego propozycją była trójczłonowość. Starał się przekonać sobie współczesnych, że środkiem do uzdrowienia życia społecznego byłby
podział jednolitego państwa na trzy relatywnie niezależne od siebie, ale ściśle ze sobą współpracujące obszary życia: obszar życia gospodarczego, prawnego (państwo i administracja) i duchowego (kultura i oświata).
przeczytaj więcej na stronie Systemu Ewaluacji Oświaty:
