Stanisław Colonna-Walewski
Źródło: Monika Rzeczycka, Kultura polska wobec zachodniej tradycji ezoterycznej w latach 1890-1939
Stanisław Colonna-Walewski, (ur. 1890), dr nauk medycznych, ginekolog, kompozytor, pisarz, antropozof, należał do Krakowskiego Koła „Jan Łaski” Polskiego Towarzystwa Antropozoficznego, któremu przewodniczył od 19.09.1928 r., po śmierci Henryka Kunzeka. Sekretarzem koła i „prawą ręką” dr. Walewskiego została wówczas Aniela Krzyżanowska. Kartę członkowską nr 59 otrzymał Walewski 1.01.1924 r. Kartę Wyższej Szkoły Wiedzy Duchowej pierwszej klasy, tzw. kartę niebieską (Blaue Karte) otrzymał w październiku 1924 r. Jego żona Józefina Alicja Rogosz-Walewska, aktorka dramatyczna, pisarka i poetka także była antropozofką. Colonna-Walewski jako przewodniczący koła PTA w Krakowie wygłaszał publiczne prelekcje na temat antropozofii. Zachował się afisz wykładu w Warszawie najprawdopodobniej z 1937 r.
Wśród utworów Walewskiego na uwagę zasługuje obyczajowa powieść Rzdzawe blaski, wydana w Towarzystwie Wydawniczym „Rój” w 1937 r., która zdradza wyraźne inspiracje antropozoficzne. Można uznać ją za nietypową inicjacyjną powieść drogi. Na tle wydarzeń wojennych jej bohater – oficer kawalerii – dojrzewa moralnie i intelektualnie. Odważne, nierzadko brutalne sceny erotyczne oraz nowatorski, ekspresjonistyczny styl zwróciły uwagę krytyków, którzy odnotowali literacki talent Walewskiego. Swoistym ideowym rozwinięciem tego utworu była powieść dla dzieci Orlik, opowieść o koniu przyjacielu, wydana w Krakowie w Księgarni Powszechnej w 1938 r. Walewski jest także autorem historycznej powieści Agnes wydanej nakładem warszawskiej księgarni F. Hoesika w 1938 r. Autor zadedykował ją Józefinie Rogosz-Walewskiej: „Mojej żonie, przyjacielowi mej twórczości w głębokim hołdzie dla jej twórczości poświęcam”. Na prośbę szwagierki, Zofii Rogoszówny, znanej pisarki dla dzieci, Walewski napisał melodie do kilkunastu utworów dla najmłodszych. Teksty z nutami w pięknej oprawie graficznej wydano po śmierci Rogoszówny w wydawnictwie Goebetnera i Wolfa w 1924 r.
Monika Rzeczycka
Literatura: książka adresowa Polskiego Towarzystwa Antropozoficznego, sygnatura A06.002.004 (Goetheanum Archiv, Ruettiweg 45. Dornach); listy członkowskie i dokumenty grup Polskiego towarzystwa Antropozoficznego, sygnatura A02.008.001 (Goetheanum Archiv, Ruettiweg 45. Dornach); Rogoszówna Z., [1924], Piosenki dziecięce. Muzykę na tle motywów ludowych napisał Stanisław Colonna-Walewski, Warszawa (i in.).
Przeczytaj więcej na stronach projektu Kultura polska wobec zachodniej tradycji ezoterycznej w latach 1890-1939
